Χωρίς να είμαι θεολόγος, οφείλω να επισημάνω κάποια σημεία σχετικά με τις διάφορες θέσεις σε σχέση με το ζήτημα της ώρας της Αναστάσεως. Έχω θέση, αλλά δεν θα εστιάσω τόσο σε αυτή, θα εστιάσω περισσότερο σε κάποια προβλήματα – προβληματισμούς που έρχονται ως συνέπεια όλων αυτών που παρακολουθούμε αυτές τις μέρες:
1. Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό το ότι αρχιερείς, ιερομόναχοι, ιερείς και θεολόγοι ΔΕΝ μπορούν με βάση τους υπάρχοντες εκκλησιαστικούς κανόνες να βρουν κοινό σημείο! Όχι μόνο αυτό, αλλά η κάθε πλευρά βρίσκεται στο αντίθετο άκρο από την άλλη! Μου θυμίζει τις περιόδους των μεγάλων αιρέσεων και πόσο αντιδιαμετρικά αντίθετα ήταν αυτά που υποστήριζε π.χ. ο Άρειος σε σχέση με τον Μέγα Αθανάσιο. Προς Θεού ΔΕΝ υπονοώ ότι π.χ. ο ένας Αρχιερέας είναι ο Άρειος και ο άλλος ο Μ. Αθανάσιος, απλά επισημαίνω πόσο μεγάλο χάσμα τους χωρίζει και ότι αυτό το θεωρώ ΑΚΡΩΣ ανησυχητικό…
2. Όσοι συμμετέχουν ενεργά στις ακολουθίες της Εκκλησίας φυσικά και αναγνωρίζουν ότι εκκλησιαστικά η ημέρα ολοκληρώνεται με το πέρας της ακολουθίας της θ΄ ώρας και ξεκινά η άλλη εκκλησιαστική ημέρα με την έναρξη του εσπερινού. ΩΣΤΟΣΟ, όλοι μας επίσης γνωρίζουμε ότι πέρα από αυτή την καθιερωμένη εκκλησιαστική παράδοση, άλλες βασικές εκκλησιαστικές «συνήθειες» π.χ. η νηστεία ορίζονται με βάση τη σημερινή κατανόηση της έννοιας της ημέρας. Και εξηγώ: όταν λέμε ότι νηστεύουμε την Τετάρτη η νηστεία ξεκινά από τα μεσάνυκτα πριν ξημερώσει η Τετάρτη και ολοκληρώνεται στα μεσάνυκτα πριν ξημερώσει η Πέμπτη. ΔΕΝ γνωρίζω προσωπικά κάποιον κανόνα που να λέει ότι η νηστεία της Τετάρτης ξεκινά στις 18:00 της Τρίτης και ολοκληρώνεται στις 18:00 της Τετάρτης, οπότε υποθέτω ότι όλοι θα τρώγαμε καλά το μεσημέρι της Τρίτης και μετά θα αντέχαμε να μετακινήσουμε λίγο το μεσημέρι της Τετάρτης, οπότε θα τρώγαμε επίσης μη νηστίσιμα τρόφιμα το απόγευμα της Τετάρτης, αφού θεωρείται εκκλησιαστικά Πέμπτη… Τότε οι μεμονωμένες νηστείες Τετάρτης και Παρασκευής θα ήταν «παιχνιδάκι» (φυσικά μιλώ για τις περιόδους που δεν υπάρχει συνεχής νηστεία όπως συμβαίνει τώρα…). Αν πάλι εμείς δεν κάνουμε καλά τη νηστεία τόσο καιρό να μας διαφωτίσετε. Μην χάσουμε τον μισθό της νηστείας επειδή θα φάμε σουβλάκι το βράδυ μιας συνηθισμένης Τρίτης ή Πέμπτης…
3. Αν δεχτούμε την τέλεση των ακολουθιών ως κριτήριο για τη χρονική οριοθέτηση των κανόνων της Εκκλησίας προκύπτει άλλο ένα σημαντικό πρόβλημα κατά την ταπεινή μου γνώμη. Την περίοδο που διανύουμε όλοι γνωρίζουμε ότι κατ’ οικονομία έχει ανατραπεί το επίσημο ωράριο της Εκκλησίας. Ο όρθρος τελείται μισή μέρα νωρίτερα (το προηγούμενο βράδυ αντί για το πρωί) και ομοίως ο εσπερινός το πρωί αντί για το απόγευμα. Για να αναδείξω τον προβληματισμό μου θα εστιάσω στο Μ. Σάββατο. Ως γνωστόν ο όρθρος του Μ. Σαββάτου μεταφέρεται στο εσπέρας της Μ. Παρασκευής και ο εσπερινός στο πρωινό του Μ. Σαββάτου. Αν λοιπόν σκεφτούμε παρόμοια με την πλευρά που κάνει χρήση του επιχειρήματος της αλλαγής εκκλησιαστικά της ημέρας στις 18:00 (όταν ξεκινά ο εσπερινός κανονικά) πόσο μακρυά είμαστε από το να θεωρήσουμε ότι καλά κάνουν όσοι καταλύουν τη νηστεία του Μ. Σαββάτου το μεσημέρι του Μ. Σαββάτου τρώγοντας γαλακτοκομικά και κρεατικά αφού έγινε (όπως λένε) η πρώτη ανάσταση; Θα ήταν και αυτό νόμιμο, διότι ο εσπερινός κολλάει εκκλησιαστικά με την Κυριακή του Πάσχα;;;
(Γι’ αυτό και κανονικά ο εσπερινός θα έπρεπε να γίνεται το απόγευμα και μετά από το πέρας της θ. λειτουργίας του Μ. Βασιλείου θα ακολουθούσε σύμφωνα με το Τριώδιο η ανάγνωση των Πράξεων των Αποστόλων και μετά η Παννυχίδα κτλ…)
Έκανα αυτό το νοητικό πείραμα – σχολιασμό στην ενότητα [3] ως μη θεολόγος για να δείξω πόσο εύκολο είναι να ερμηνεύουμε τα πράγματα βλέποντας τη μια πλευρά και αποσιωπώντας-παραβλέποντας την άλλη. Αν το εγχείρημα της ενότητας [3] είναι αδόκιμο, ας μην σταθείτε σε αυτό, αλλά στη διαπίστωση της ενότητας [1].
Δεν ξέρω αν αυτά που λέω βρίσκουν σύμφωνους κάποιους θεολόγους, ιερείς, ιερομονάχους ή αρχιερείς. Αυτό που ξέρω είναι ότι αν ΔΕΝ μπορούν να συνεννοηθούν με βάση ένα υπάρχον πλαίσιο κανόνων, τότε αυτό το πλαίσιο χρειάζεται αναθεώρηση όχι απαραίτητα σε επίπεδο ριζικό, αλλά σε επίπεδο ορισμών και διευκρινιστικών διατάξεων ώστε να καταστεί αδύνατο σε οποιονδήποτε να το ερμηνεύει κατά το δοκούν… Αν πάλι αυτό είναι αδύνατο, τότε φοβάμαι ότι αυτός είναι ο λόγος που στο παρελθόν είχαμε αιρέσεις και σχίσματα, αυτός είναι και ο λόγος που και σήμερα έχουμε διχαστεί και πιθανώς ένα νέο σχίσμα είναι προ των πυλών…
Ο Κύριος το επιτρέπει και μέσα από αυτή τη διαδικασία μας μετράει. Εμείς νομίζουμε ο καθένας από την πλευρά του ότι έχει το δίκιο και υποστηρίζει το ορθό. Ποιος όμως έχει το δίκιο; Ποιος ορθοτομεί και ποιος πλανάται; Ο Κύριος ξέρει… εμείς θα το μάθουμε έγκαιρα; Ποια αρετή ή ποιες αρετές μας λείπουν; Μήπως αυτές που ζητάμε τόσες φορές στις ακολουθίες της Περιόδου που διανύουμε; Η ευχή του Αγίου Εφραίμ μου έρχεται στο μυαλό. Ζητάμε να μας δοθεί σωφροσύνη, ζητάμε ταπείνωση, ζητάμε υπομονή, ζητάμε να μας δοθεί αγάπη, ζητάμε να μας δωρίσει ο Κύριος να βλέπουμε τα λάθη μας και να μην κατακρίνουμε τους άλλους. Γιατί όμως ΔΕΝ μας τα δίνει ο Κύριος; Μήπως γιατί φαρισαΐζουμε; Μήπως γιατί ΔΕΝ τα επιθυμούμε αυτά τα δώρα; Μήπως γιατί μας αρέσει να έχουμε πάντα εμείς δίκιο και ποτέ οι άλλοι;
Νομίζετε ότι αναφέρομαι μόνο στη μια πλευρά; Αν ναι, σας ξεκαθαρίζω ότι αναφέρομαι και στις δύο, συμπεριλαμβάνω και τον εαυτό μου και αρχίζω να αντιλαμβάνομαι πόση μεγάλη ανάγκη έχουμε να μας ελεήσει ο Κύριος, πόσο ανίκανοι είμαστε να σωθούμε, ακόμα και μετά την εκούσια θυσία του Κυρίου μας. Ακόμα και τώρα είναι σαν να μην θέλουμε να τη δεχτούμε και γι΄ αυτό μάλλον θα χρειαστεί κι άλλο να παιδαγωγηθούμε…
Υ.Γ.: Άντε τώρα να πιάσουμε στο στόμα μας άλλα ζητήματα: μολυσμό ή όχι εντός των ιερών ναών, ουκρανικό, Σύνοδο Κολυμπαρίου, Παλαιό ή Νέο εορτολόγιο… αλλοίμονό μας…
Γεώργιος
Πηγή: https://ellasnafs.blogspot.com/2021/04/blog-post_45.html
Facebook Comments