Τέμπη, ένας χρόνος μετά: Τα τρένα είναι πάλι τυφλά

Αποκάλυψη «Εφ.Συν.» και Reporters United.

Tα τρένα κυκλοφορούν στα τυφλά, χωρίς να υπάρχουν φανάρια σ’ ένα τμήμα της γραμμής Αθήνα-Θεσσαλονίκη που δεν πλημμύρισε από την κακοκαιρία Daniel, στο οποίο η σηματοδότηση θα μπορούσε εύκολα να αποκατασταθεί. Στο τμήμα αυτό περιλαμβάνεται η δεύτερη μεγαλύτερη σήραγγα της χώρας, η σήραγγα Οθρυος, μήκους 6 χιλιομέτρων. Το πιο εξωφρενικό είναι ότι μιλώντας στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής την 1η Φεβρουαρίου ο πρόεδρος του ΟΣΕ, Παναγιώτης Τερεζάκης, δήλωσε ότι όλα λειτουργούν «κανονικότατα».

Πριν από πέντε μήνες ορμητικά νερά εισέβαλαν στα υπόγεια του σταθμού του Δομοκού αχρηστεύοντας τον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό που ρύθμιζε τη σηματοδότηση και την τηλεδιοίκηση όχι μόνο στο πλημμυρισμένο τμήμα της γραμμής (Δομοκός-Λάρισα), αλλά και στο «στεγνό» τμήμα Λιανοκλάδι – Δομοκός. Χωρίς σηματοδότηση/τηλεδιοίκηση η ασφάλεια της κυκλοφορίας επαφίεται και πάλι μόνο στον ανθρώπινο παράγοντα, με ό,τι κινδύνους αυτό συνεπάγεται.

Κι όμως, καταθέτοντας στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής για τα Τέμπη ο κ. Τερεζάκης δήλωσε το αντίθετο: «Αυτή τη στιγμή -πλην του κομματιού από Δομοκό μέχρι Λάρισα που καταστράφηκε από την κακοκαιρία Daniel- από το Μενίδι μέχρι τη Θεσσαλονίκη και από τη Θεσσαλονίκη μέχρι τον Στρυμόνα και τον Προμαχώνα η τηλεδιοίκηση και η σηματοδότηση λειτουργούν κανονικά. Κανονικότατα».

Προσέθεσε μάλιστα ότι τη λειτουργία των συστημάτων τη διαπίστωσε με τα μάτια του. «Την περασμένη εβδομάδα ήμουν πάνω στο τρένο σε πορεία, για να ελέγξω ο ίδιος. Λειτουργούσε κανονικά η σηματοδότηση και η τηλεδιοίκηση. Τι άλλο να πω. Δεν έχουν αποκατασταθεί στο κομμάτι από Δομοκό μέχρι Λάρισα, εκεί δεν λειτουργεί η σηματοδότηση και η τηλεδιοίκηση, έχουμε μονή γραμμή και η κυκλοφορία γίνεται βάσει γενικού κανονισμού κυκλοφορίας».

Τρεις διαφορετικοί σιδηροδρομικοί που σχετίζονται με το συγκεκριμένο κομμάτι της γραμμής διαψεύδουν στο Reporters United τους ισχυρισμούς του προέδρου του ΟΣΕ και επιβεβαιώνουν ότι η σηματοδότηση και η τηλεδιοίκηση στο τμήμα Λιανοκλάδι – Δομοκός μετά τις πλημμύρες δεν λειτουργούν. Με άλλα λόγια, έχουμε ακόμη μία περίπτωση κρατικού αξιωματούχου που λέει ψέματα στη Βουλή για τα προβλήματα του σιδηροδρόμου, όπως είχε κάνει λίγες μέρες πριν από τα Τέμπη ο τότε υπουργός Μεταφορών Κώστας Καραμανλής.

Ρωτήσαμε τον κ. Τερεζάκη για ποιο λόγο δήλωσε ότι τα συστήματα λειτουργούν ενώ δεν λειτουργούν και η απάντηση ήταν ένα μίγμα από νέες ανακρίβειες και μισές αλήθειες. «Από τον σιδηροδρομικό σταθμό Λιανοκλαδίου μέχρι και τη νότια είσοδο της σήραγγας της Οθρυος οι συρμοί κινούνται με ενδείξεις σηματοδότησης από το Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας Λιανοκλαδίου» ανέφερε.

Επέμεινε δηλαδή ότι τουλάχιστον τα φανάρια εξόδου του σταθμού του Λιανοκλαδίου λειτουργούν. Ομως οποιοσδήποτε σταθεί στην αποβάθρα του Λιανοκλαδίου εύκολα διαπιστώνει ότι αυτό δεν ισχύει. Ως προς τις ζημιές της πλημμύρας στο Δομοκό, ανέφερε ότι καταστράφηκε η τηλεδιοίκηση, ενώ στην πραγματικότητα έχει καταστραφεί και η σηματοδότηση που αποτελεί τη βάση όλων των υπόλοιπων συστημάτων ασφαλείας. (Η πλήρης απάντηση του κ. Τερεζάκη στο reportersunited.gr.)

Και όμως υπάρχει εφικτή λύση

Η εσωτερική συζήτηση, όπως προκύπτει από επίσημα έγγραφα, είναι φυσικά εντελώς διαφορετική και δεν αφορά το αν λειτουργούν ή όχι τα συστήματα, αλλά το πώς θα μπορούσαν να λειτουργήσουν.

Συντάκτης της επιστολής που έχουμε στα χέρια μας είναι ο ειδικός στα συστήματα σηματοδότησης Χρήστος Κατσιούλης, ο διπλωματούχος ηλεκτρολόγος μηχανικός της ΕΡΓΟΣΕ που επί σειρά ετών επισήμαινε τις αδικαιολόγητες και ύποπτες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των σιδηροδρομικών έργων με σειρά εσωτερικών εγγράφων πριν από την τραγωδία των Τεμπών. (Διαβάστε σχετικά το ρεπορτάζ του Reporters United «Το πραγματικό όνομα του Σταθμάρχη ήταν ΑΚΤΩΡ και ALSTOM», 3 Μαρτίου 2023.) Η αντιπολίτευση έχει ζητήσει κατ’ επανάληψη να καταθέσει ο Χρήστος Κατσιούλης στην Εξεταστική της Βουλής, αλλά η Νέα Δημοκρατία (της οποίας παρεμπιπτόντως ο κ. Κατσιούλης είναι μέλος) αρνείται.

Σήμερα ο κ. Κατσιούλης είναι επικεφαλής της σηματοδότησης της Σύμβασης 635, που περιλαμβάνει το εν λόγω τμήμα. Είναι επίσης μέλος της επιτροπής βλαβών που συστήθηκε για να εκτιμήσει τις βλάβες από την κακοκαιρία Daniel. Αποδέκτης του email του είναι ο κ. Δημήτρης Τσοτσορός, διευθυντής έργων της ΕΡΓΟΣΕ.

Ο Κατσιούλης ενημερώνει γραπτώς στις 16 Ιανουαρίου 2024 τον Τσοτσορό ότι τα φανάρια και η τηλεδιοίκηση στο τμήμα Λιανοκλάδι-Δομοκός μπορούν να επαναλειτουργήσουν σύντομα, αρκεί οι λειτουργίες των υπολογιστών του Δομοκού, που έχουν αχρηστευτεί, να μεταβιβαστούν στους υπολογιστές του Λιανοκλαδίου ή του Αγίου Στεφάνου Φθιώτιδας.

Ο Τσοτσορός απαντά απορριπτικά, υποστηρίζοντας ότι ο Κατσιούλης δεν έχει δικαίωμα να του απευθύνεται. «Είναι προφανές ότι βρίσκεστε σε σύγχυση για τον ακριβή ρόλο, τις αρμοδιότητες και τις ευθύνες σας στην επιτροπή Διαπίστωσης Βλαβών, της οποίας έχετε ορισθεί μέλος». «Ολα όσα αναφέρετε αποτελούν εκ του νόμου περιεχόμενο πρωτοκόλλου και όχι ενός εγγράφου που αποστέλλετε μεμονωμένα, παρασιωπώντας την ιδιότητά σας ως μέλους συλλογικού οργάνου, όπως είναι η Επιτροπή».

Ο Κατσιούλης επανέρχεται με νέα επιστολή, την οποία δημοσιεύουμε. Τόσο η απορριπτική απάντηση Τσοτσορού όσο και η δεύτερη επιστολή Κατσιούλη έχουν λάβει αριθμό πρωτοκόλλου στην ΕΡΓΟΣΕ. (Πέραν της επιστολής, εκπρόσωποι εταιρείας με υψηλή τεχνογνωσία στα θέματα σηματοδότησης φέρονται να επιβεβαιώνουν ότι η λύση Κατσιούλη είναι απολύτως εφικτή και προτίθενται να προχωρήσουν σε παρόμοια εισήγηση.)

Ο ανιψιός στην ΕΡΓΟΣΕ, ο θείος στην Intrakat

Θέσαμε ερωτήματα στον Δημήτρη Τσοτσορό σχετικά με το θέμα χωρίς ώς τώρα να λάβουμε απάντηση. Τον ρωτήσαμε επίσης αν θεωρεί ότι υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων, δεδομένου ότι ο θείος του Ευστάθιος Τσοτσορός βρίσκεται στο διοικητικό συμβούλιο της Intrakat, μίας από τις μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες της χώρας και εργολάβου σιδηροδρομικών έργων.

Ο ίδιος ο Δημήτρης Τσοτσορός είναι διευθυντής σιδηροδρομικών έργων, ανάμεσα στα οποία είναι και εργολαβίες της Intrakat, όπως η κατασκευή του τμήματος Λάρισα-Βόλος αλλά και η «αμαρτωλή» σύμβαση 717.

Αποσπάσματα από την επιστολή που έστειλε ο ειδικός στα συστήματα σηματοδότησης Χρήστος Κατσιούλης στον κ. Τσοτσορό

Πάντως η επιστολή Κατσιούλη αφήνει σαφείς αιχμές για ακαταλληλότητα του Τσοτσορού (πτυχίο: τοπογράφος) ως προϊσταμένου έργων που άπτονται της ειδικότητας του ηλεκτρολόγου/μηχανολόγου: «Κε Τσοτσορέ, η κυκλοφορία των τρένων γίνεται σήμερα με όλα τα συστήματα ασφαλείας σηματοδότησης/τηλεδιοίκησης απενεργοποιημένα όχι μόνο στο τμήμα Δομοκός-Λάρισα, το οποίο επλήγη από την κακοκαιρία Daniel, αλλά και στο γειτονικό τμήμα Λιανοκλάδι – Δομοκός, δηλαδή σε ολόκληρο το τμήμα Λιανοκλάδι – Λάρισα μήκους 120 km γραμμής, συμπεριλαμβανομένης της 2ης μεγαλύτερης σήραγγας της Ελλάδος (σήραγγα Οθρυος) μήκους 6 km με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλεια κυκλοφορίας των τρένων. Στα εν λόγω τμήματα είσαστε διευθύνουσα υπηρεσία από το 2018 (σύμβαση 635 και σύμβαση 717)» γράφει ο Κατσιούλης.

«Προσπαθώ κε Τσοτσορέ, πέντε μήνες μετά την κακοκαιρία Daniel, απεγνωσμένα και με κάθε τρόπο να σας αφυπνίσω προφορικά και γραπτά, εξηγώντας σας ότι πρέπει να βρούμε άμεσα τρόπο να επαναλειτουργήσουν τα τμήματα που δεν έχουν πληγεί από την κακοκαιρία Daniel με σηματοδότηση/τηλεδιοίκηση το συντομότερο δυνατόν, όπως το τμήμα Λιανοκλάδι-Δομοκός (μη περιλαμβανομένου) ώστε να αποφύγουμε τυχόν ανθρώπινα λάθη και δυσάρεστα συμβάντα, μεγιστοποιώντας την ασφάλεια κυκλοφορίας τρένων στο τμήμα αυτό και εντός της σήραγγας της Οθρυος, μήκους 6 km».

Ο Κατσιούλης κατηγορεί ευθέως τον προϊστάμενο έργων για αδυναμία κατανόησης του θέματος: «Τέλος κε Τσοτσορέ, φαίνεται ότι ακόμη και μετά τα τελευταία τραγικά γεγονότα, δεν έχετε διδαχθεί τίποτα. Ως τοπογράφος που είστε, αδυνατείτε μάλλον να αντιληφθείτε την κρισιμότητα της λειτουργίας των συστημάτων ασφαλείας, όπως αυτά της σηματοδότησης/τηλεδιοίκησης στο σιδηροδρομικό δίκτυο.

»Ενώ με την εμπειρία μου σας προτείνω τρόπο για την σύντομη επαναλειτουργία της σηματοδότησης/τηλεδιοίκησης στο τμήμα Λιανοκλάδι – σήραγγα Οθρυος – Αγιο Στέφανο – Αγγείες, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τυχόν δυσάρεστα συμβάντα, με την εγκατάσταση του κεντρικού υπολογιστή του Δομοκού στον Αγιο Στέφανο ή στο Λιανοκλάδι, ή ακόμη και με την ενσωμάτωση μόνο του software του Δομοκού στο Λιανοκλάδι, εσείς μου απαντάτε υποτιμητικά και υβριστικά, ότι βρίσκομαι σε σύγχυση, ότι δεν γνωρίζω το έργο και ότι έχω άγνοια».

«Αυτοί οι χαρακτηρισμοί φυσικά δεν με αγγίζουν, γιατί προέρχονται από άνθρωπο μη δυνάμενο να αντιληφθεί, λόγω ειδικότητας, το τεχνικό αντικείμενο του έργου, αλλά σκιαγραφούν το ποιόν του ανθρώπου που τους χρησιμοποιεί». «Κε Τσοτσορέ, στο παρελθόν δεν λάβατε ποτέ υπ’ όψιν σας τα αναγραφόμενά μου, με τραγικά αποτελέσματα. Συνεχίζετε να κάνετε το ίδιο» καταλήγει ο Κατσιούλης.