05/27/2024
Προτού εμβαθύνουμε στους κινδύνους της εξάλειψης των μετρητών και του να μας επιβληθεί να γίνονται όλες οι συναλλαγές με ψηφιακό τρόπο, ας μιλήσουμε εν συντομία για τις νομικές πτυχές του χρήματος. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως και σε όλες τις οικονομίες που έχουν νόμους περί νομίμου χρήματος, μόνο τα μετρητά αναγνωρίζονται ως χρήματα. Κάποιοι μπορεί να πιστεύουν ότι το υπόλοιπο των τραπεζικών λογαριασμών τους είναι επίσης χρήματα, αλλά αυτό δεν είναι ακριβώς έτσι. Το τραπεζικό σας υπόλοιπο απέχει ένα σκαλί από το να αποτελεί νόμιμο χρήμα.
του Patrick Barron
Όλες οι τράπεζες οφείλουν να διατηρούν ισολογισμούς μίνιμουμ αποθεματικών, σε μετρητά που βρίσκονται είτε στα θησαυροφυλάκια τους – ένα πολύ μικρό ποσό – είτε στους «λογαριασμούς αποθεματικών» τους στα κατά τόπους υποκατάστημα της Κεντρικής Τράπεζας (υπάρχουν δώδεκα στις ΗΠΑ). Αυτοί οι ισολογισμοί αποθεματικών μπορούν να μετατραπούν σε πραγματικά χρήματα ή σε μετρητά, κατά την κρίση της τράπεζάς σας. Ωστόσο, τα συνολικά μετρητά στην οικονομία μας περιλαμβάνουν επίσης μετρητά που διατηρούνται εκτός του τραπεζικού συστήματος, όπως τα χρήματα στο πορτοφόλι σας, στον κουμπαρά, ή κάποιο προσωπικό θησαυροφυλάκιο.
Το σύνολο των τραπεζικών αποθεματικών συν τα μετρητά που διατηρούνται εκτός του τραπεζικού συστήματος είναι γνωστό ως νομισματική βάση. Η νομισματική βάση δεν είναι ίδια με την προσφορά χρήματος. Το μεγαλύτερο μέρος της προσφοράς χρήματος αποτελείται από τραπεζικές πιστώσεις που δεν υποστηρίζονται από αποθεματικά. Όταν οι τράπεζες σας χορηγούν δάνεια, πιστώνουν τον λογαριασμό σας, ο οποίος γίνεται χρήμα τραπεζικής πίστωσης. Ναι, αυτά τα χρήματα τα δημιούργησε η τράπεζα από αέρα κοπανιστό. Παρατηρήστε ότι οι τράπεζες δεν δημιούργησαν αποθεματικά, μόνο πίστωσαν χρήματα, κάτι που δεν είναι το ίδιο.
Από τον Ιούλιο του 2023, η νομισματική βάση στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν 5,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ το Μ3 —το συνολικό τραπεζικό πιστωτικό χρήμα— ήταν 20,9 τρισεκατομμύρια δολάρια! Έτσι, αν όλοι ζητούσαν πραγματικά χρήματα, δηλαδή μετρητά, οι τράπεζες θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν μόνο το ένα τέταρτο των αιτημάτων (σ.σ. κάτι παρόμοιο ισχύει για όλες τις τράπεζες στον κόσμο). Η πιθανότητα πτώχευσης της τράπεζάς σας είναι πραγματική. Πάνω από εννέα χιλιάδες τράπεζες των ΗΠΑ χρεοκόπησαν κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης της δεκαετίας του 1930.
Οι κίνδυνοι των ηλετρονικών συναλλαγών
Η δυνατότητά σας να διατηρείτε πραγματικά μετρητά, όχι μόνο τραπεζικούς λογαριασμούς προσβάσιμους μέσω επιταγών ή ηλεκτρονικών μέσων, σας προστατεύει από τα αναπόφευκτα προβλήματα υποδομής που σχετίζονται με οποιοδήποτε ηλεκτρονικό σύστημα αλλά και από την στιγμιαία κατάσχεση τουλάχιστον μέρους των χρημάτων σας. Τα μετρητά είναι ανώνυμα ενώ ο τραπεζικός λογαριασμός δεν είναι. Εάν συμβεί κάτι, θα εξακολουθείτε να μπορείτε να ενεργείτε στο όριο των μετρητών που τυχαίνει να έχετε στη διάθεσή σας.
Τώρα, ας πούμε ότι τα μετρητά έχουν εξαλειφθεί με κάποιο νόμιμο τρόπο και ότι έχετε εξοργίσει την εξουσία για κάποιο λόγο—πιθανότατα επειδή της εναντιωθήκατε και ζητήσατε κι από άλλους να της εναντιωθούν επίσης. Το μόνο που έχουν να κάνουν οι τράπεζες είναι να παγώσουν τον τραπεζικό σας λογαριασμό, ή να τον καταργήσουν εντελώς. Υπάρχουν δύο παραδείγματα αυτού του πράγματος, που συνέβησαν στο πρόσφατο παρελθόν.
Πρώτον, η κυβέρνηση του Καναδά πάγωσε τους τραπεζικούς λογαριασμούς όλων όσων συμμετείχαν στη γενική απεργία των Καναδών φορτηγατζήδων συν όσων τους βοήθησαν. Δεύτερον, ο Βρετανός πολιτικός Νάιτζελ Φάρατζ είδε τους λογαριασμούς του να κλείνουν για πολιτικούς λόγους και διαπίστωσε ότι καμία άλλη βρετανική τράπεζα δεν ήταν πρόθυμη να τον εξυπηρετήσει. Χωρίς τα μέσα για να χρησιμοποιεί τα χρήματά του, ο Farage έφτασε πολύ κοντά στον εκπατρισμό. Ωστόσο, σκεφτείτε το λίγο: Δεν θα μπορούσατε να βάλετε καύσιμα στο αυτοκίνητό σας, να αγοράσετε είδη παντοπωλείου, να πληρώσετε το ενοίκιο σας, ή να κάνετε εκατό άλλα πράγματα, χωρίς την πρόσβαση σε έναν τραπεζικό λογαριασμό.
Οι κίνδυνοι από το ψηφιακό νόμισμα της Κεντρικής Τράπεζας (CBDC)
Όλες οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες του κόσμου καταρτίζουν σχέδια για τη θέσπιση ψηφιακών νομισμάτων που θα ελέγχουν οι ίδιες. Αυτό είναι πολύ επικίνδυνο για τις πολιτικές μας ελευθερίες. Τώρα πλέον το κράτος δεν θα χρειαζόταν να επιδιώξει τη συνεργασία των τραπεζών για να παγώσει τους λογαριασμούς σας, ή να σας θέσει εκτός τραπεζικού συστήματος (‘‘debanking’’) πλήρως, όπως έκανε το βρετανικό τραπεζικό σύστημα στον Νάιτζελ Φάρατζ. Με το πάτημα ενός πλήκτρου, δεν θα είχατε πρόσβαση στους οικονομικούς λογαριασμούς σας—χωρίς καύσιμα για το αυτοκίνητό σας, φαγητό για την οικογένειά σας ή θερμότητα για το σπίτι σας.
Κανείς δεν πρέπει να επιτρέπεται να κατέχει τέτοια τεράστια εξουσία, η οποία είναι πραγματικά ένα ζήτημα ζωής και θανάτου. Όπως είναι φυσικό, τα ψηφιακά νομίσματα προωθούνται σαν «αποτελεσματικά και σύγχρονα». Δεν είναι καθόλου τέτοιο πράγμα. Πρόκειται για ένα ζήτημα πολιτικών ελευθεριών και πρέπει να σταματήσει
*Ο Patrick Barron είναι ιδιωτικός σύμβουλος στον τραπεζικό κλάδο. Έχει διδάξει ένα εισαγωγικό μάθημα στα αυστριακά οικονομικά για αρκετά χρόνια στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα. Έχει επίσης διδάξει στο Graduate School of Banking του Πανεπιστημίου του Wisconsin για περισσότερα από είκοσι πέντε χρόνια και έχει παρουσιάσει πολλές παρουσιάσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Μια νότα αισιοδοξίας
Την κατοχύρωση, στο Σύνταγμα της χώρας, των μετρητών ως μέσου πληρωμών ανακοίνωσε στις αρχές Αυγούστου ο ομοσπονδιακός καγκελάριος της Αυστρίας Καρλ Νεχάμερ, ανταποκρινόμενος προφανώς στη σαφή πρόθεση της πλειονότητας του πληθυσμού να συνεχίσει να χρησιμοποιεί μετρητά χρήματα για τις οποιεσδήποτε συναλλαγές του, γεγονός που, όπως δήλωσε ο ίδιος, θα αποτελέσει τον Σεπτέμβριο αντικείμενο συζήτησης στρογγυλής τράπεζας με τον τραπεζικό κλάδο και την Αυστριακή Κεντρική Τράπεζα.
Σύμφωνα με τον καγκελάριο, συνειδητοποιεί κανείς ότι τα μετρητά είναι πολύ σημαντικά για τους ανθρώπους, αυτό έχει να κάνει με την «ελευθερία επιλογής» για το πώς κάποιος θέλει να πληρώνει, ενώ «οι επανειλημμένες συζητήσεις για περιορισμό των μετρητών προκαλούν ανησυχία στον κόσμο», τη στιγμή που, βάσει των στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας, οι αναλήψεις από τα ΑΤΜ στην Αυστρία ανέρχονται σε 47 δισεκατομμύρια ευρώ κατά μέσον όρο κάθε χρόνο και το 67% των πληρωμών κάτω των 20 ευρώ γίνονται σε μετρητά.
Παλαιότερη μεγάλη έρευνα που πραγματοποίησε το Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης για λογαριασμό της Αυστριακής Κεντρικής Τράπεζας και του διεθνώς γνωστού «Νομισματοκοπείου Αυστρίας» στη Βιέννη, κατέγραφε ότι για τη συντριπτική πλειονότητα των συναλλαγών τους, σε ποσοστό 80%, οι Αυστριακοί εξακολουθούν και θα εξακολουθήσουν και στο μέλλον να χρησιμοποιούν μετρητά.
Μάλιστα, όπως τονιζόταν σχετικά, αυτό ισχύει και για τις νεαρές ηλικίες, όπου το ποσοστό εκείνων που επιθυμούν να συνεχίσουν και στο μέλλον να χρησιμοποιούν μετρητά για τις συναλλαγές τους κυμαινόταν επίσης μεταξύ 70% και 80%.
Με κάθε σαφήνεια, ο Μπερντ Λάουσεκερ από την Ενωση Ενημέρωσης Καταναλωτών είχε απορρίψει περιορισμούς στις πληρωμές με μετρητά, τονίζοντας πως «τα μετρητά είναι ένα κομμάτι της ελευθερίας και η ανωνυμία τους, που απειλείται με υπονόμευση, εκτιμάται ιδιαίτερα από τον πληθυσμό».
Από την πλευρά της, η καθηγήτρια Οικονομικής Ψυχολογίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης, Μπερναντέτε Κάμλαϊτνερ, γνωρίζει, όπως είχε αναφέρει σε δηλώσεις της, γιατί υπάρχει αναταραχή όταν πρόκειται για μετρητά, καθώς, όπως είχε επισημάνει, «στο τέλος της ημέρας τα χρήματα αντιπροσωπεύουν την ελευθερία».
Στη συζήτηση που είχε ξεκινήσει πριν από δύο χρόνια για την εντατικοποίηση της καταπολέμησης του ξεπλύματος χρήματος εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης από παράνομες δραστηριότητες, η Αυστρία είχε ταχθεί με κάθε σαφήνεια κατά ενός ανώτατου ορίου 10.000 ευρώ για πληρωμές με μετρητά. Ο τότε υπουργός Οικονομικών Γκέρνοτ Μπλιούμελ είχε τονίσει ότι «δεν θέλουμε μια υφέρπουσα κατάργηση των μετρητών», επισημαίνοντας ότι «ο ψηφιακός χώρος χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο για εγκληματικές δραστηριότητες και ως εκ τούτου η Βιέννη χαιρετίζει τα σχεδιαζόμενα ρυθμιστικά μέτρα στον τομέα των κρυπτονομισμάτων, και αυτοί οι κανονισμοί είναι πιο αποτελεσματικοί από τα αυθαίρετα ανώτατα όρια για πληρωμές σε μετρητά».
Σαφής απόρριψη για όρια στις πληρωμές με μετρητά υπήρξε και από την αυστριακή αντιπολίτευση, η οποία θεωρεί τέτοια όρια ως προκαταρκτικό στάδιο της κατάργησης των μετρητών και ως εκ τούτου ένα περαιτέρω βήμα προς τον «διάφανο» πολίτη. Ταυτόχρονα, η ίδια είχε επισημάνει ότι το οργανωμένο έγκλημα δεν θα εντυπωσιαζόταν από αυτόν τον περιορισμό, και μάλιστα μερίδα της αντιπολίτευσης είχε ήδη από τότε προβάλει το αίτημα για συνταγματική κατοχύρωση του δικαιώματος διεκπεραίωσης πληρωμών με μετρητά, κάτι που τώρα προωθεί ο καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ ως επικεφαλής του κυβερνητικού συνασπισμού του δεξιού Λαϊκού Κόμματός του με τους Πράσινους, οι οποίοι υπογραμμίζουν ότι «τα μετρητά θα συνεχίσουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο μέλλον».
Πάντως, για τη συνταγματική κατοχύρωση των μετρητών απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων στην αυστριακή Βουλή και προς τούτο η κυβέρνηση θα χρειαζόταν τις ψήφους ενός εκ των δύο κομμάτων της αντιπολίτευσης, είτε του σήμερα μεγαλύτερου κόμματός της, των Σοσιαλδημοκρατών, είτε του ακροδεξιού εθνικιστικού Κόμματος των Ελευθέρων, το οποίο εμφανίζεται σε όλες τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις ως η πρώτη πολιτική δύναμη στη χώρα.
Η Χώρα αντιμετωπίζει λογοκρισία στα κοινωνικά δίκτυα. Αν θέλετε να βλέπετε τις δημοσιεύσεις ο μόνος ασφαλής τρόπος είναι η εγγραφή στο site. Είναι δωρεάν.
Πηγή: https://primenews.press/oi-kindynoi-apo-tin-schediazomeni-katargisi-ton-metriton/
