Ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης γεννήθηκε στην Αθήνα από εύπορη οικογένεια κατά την πρώτη δεκαετία του 1ου αιώνα μ.Χ..
Οι ειδωλολάτρες γονείς του, φρόντισαν ιδιαίτερα για την μόρφωσή του παιδιού τους, η οποία τελικά το οδήγησε στην τιμητική είσοδο του στο σώμα του Αρείου Πάγου.
Το σώμα αποτελείτο τότε, από εννέα σοφούς, που είχαν ως ιερή αποστολή τους την απόδοση της δικαιοσύνης.
Στα μέσα του 1ου αιώνα μ.Χ. κατέφθασε στην τότε ειδωλολατρική Αθήνα ο Απόστολος Παύλος, για να κηρύξει τον Αναστάντα Χριστό. Ανέβηκε στο βήμα του Αρείου Πάγου, με τους Αθηναίους να αδημονούν να τον ακούσουν κυριευμένοι από περιέργεια.
Ο Απόστολος των Εθνών τους μίλησε πρώτη φορά για τον Αληθινό Θεό, την ύπαρξη του οποίου διαισθάνονταν, αφιερώνοντάς του μάλιστα ένα βωμό ξεχωριστό. Ένα βωμό αφιερωμένο στον Άγνωστο Θεό. Τους μίλησε για Χριστό Εσταυρωμένο και Αναστημένο.
Παρά την αρνητική, αδιάφορη ως και χλευαστική αντίδραση του ακροατηρίου, ο Άγιος Διονύσιος μαγνητίζεται από το κήρυγμα του Αποστόλου και αποφασίζει να ακολουθήσει την οδό της Αληθείας.
Την διαδρομή αυτή την ακολούθησαν και άλλοι, σύμφωνα με τις Πράξεις των Αποστόλων (ιζ’ 32-34), μεταξύ των οποίων και μια γυναίκα με το όνομα Δάμαρις.
Ο Άγιος Διονύσιος, κατέχοντας σπουδαία μόρφωση αλλά πολύ περισσότερο, θείο φωτισμό, επιδόθηκε στην συγγραφή πολλών θεολογικών κειμένων τα οποία δυστυχώς δεν σώζονται σήμερα.
Κατηχήθηκε βαθύτερα και στη συνέχεια καθοδηγήθηκε πνευματικά στην οδό της αληθείας από τον πρώτο Επίσκοπο Αθηνών, Άγιο Ιερόθεο.
Μαρτύρησε τελικά (διά ξίφους ή διά πυρός) μαζί με τα πνευματικό του τέκνα Ρούστικο και Ελευθέριο, κατά τον επί αυτοκράτορος Δομετιανού διωγμό (81 – 96 μ.Χ.). Για αυτόν τον λόγο η Αγία Εκκλησία τους συνεορτάζει την ίδια μέρα 3η Οκτωβρίου.
Η παράδοση θέλει τον Άγιο Διονύσιο αρκετά χρόνια νωρίτερα και συγκεκριμένα κατά την ημέρα Σταυρώσεως του Σωτήρα Χριστού μας, να βρισκόταν στην Ηλιούπολη της Αιγύπτου, όπου η έντονη βίωση της φοβερής εκλείψεως του ηλίου μετά των λοιπών καιρικών φαινομένων να τον κάνει να αναφωνήσει γεμάτος έκπληξη: «ή Θεός πάσχει, ή το πάν απόλλυται». Το γεγονός αυτό, συνδυαζόμενο με το κήρυγμα του Αποστόλου Παύλου, τον οδήγησε στην Θεία μεταστροφή του.
Ο Μέγας Συναξαριστής αναφέρει ότι ο Άγιος αξιώθηκε να μεταφερθεί στην Γεσθημανή, μαζί με τους υπόλοιπους Αποστόλους, σε νεφέλη, για την Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου. Επίσης αναφέρεται ότι επισκέφτηκε την Παναγία εν ζωή σε ταξίδι του στα Ιεροσόλυμα.
Πρῶτος τὸ βίο τοῦ Διονυσίου ἀναφέρει ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Σωφρόνιος, γράφοντας πρὸς τὸν Πάπα Ὀνώριο. Μαρτύρησε μὲ τὴν πυρὰ μᾶλλον στὴν ἐποχὴ τοῦ Δομετιανοῦ (81-96 μ.Χ.) ἢ τοῦ Τραϊανοῦ (98-117 μ.Χ.). Δυστυχῶς, ἐκτὸς ἀπὸ τὰ πιὸ πάνω, ἐλάχιστα εἶναι γνωστὰ γιὰ τὴ ζωὴ τοῦ Ἁγίου.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αποσαφηνιστούν δυο ιστορικές ανακρίβειες για την ζωή του Αγίου Διονυσίου.
Πρώτον, ότι η ζωή του Αγίου συγχέεται πολλές φορές λανθασμένα με αυτή του ιδρυτού της εκκλησίας των Παρισίων Άγιου Διονυσίου, που έζησε τον 3ο αιώνα μ.Χ. Ο Άγιος Διονύσιος των Παρισίων στάλθηκε από τον Επίσκοπο Ρώμης Φαβιανό, για να κηρύξει τον Χριστιανισμό στην Γαλλία το 250 μ.Χ.
Το ιστορικό αυτό λάθος, το οποίο υιοθέτησαν τα μηναία και συναξάρια της ορθόδοξης εκκλησίας, οφείλεται κυρίως στον Αβά Ιλδουϊνο της μονής του Αγίου Διονυσίου των Παρισιών, (9ος αιώνας μ.Χ.) ο οποίος παρουσιάζει τον Άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη ως ιδρυτή της εκκλησίας των Παρισίων, μετά από υποτιθέμενο ιεραποστολικό ταξίδι του Αγίου σε Βρετανία και Ισπανία.
Το παλαιό Μαρτυρολόγιο της Ρώμης (Vetus Romanum Martyrologium), αναφέρει ως ημέρα μνήμης του Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου, την 3η Οκτωβρίου, ενώ ο πρώτος επίσκοπος των Παρισίων Άγιο Διονύσιος, τιμάται την 9η Οκτωβρίου.
Η δεύτερη ανακρίβεια σχετίζεται με το συγγραφικό έργο του Αγίου. Όπως ήδη προαναφέρθηκε δεν σώζονται έργα εκ των χειρών του Αγίου, ενώ αντίθετα η συγγραφή των λεγομένων αεροπαγίτικων κειμένων ανάγεται στον 5ο αιώνα μ.Χ..
Τα περίφημα αυτά λοιπόν Μυστικά έργα γνωστά κι ως «ψευδοδιονύσια», που χρησιμοποίησαν λάθρα το όνομα του Αγίου για την πρόσδωση κύρους, είναι τα εξής: α) Περί της ουρανίου ιεραρχίας, β) Περί της εκκλησιαστικής ιεραρχίας, γ) Περί θείων ονομάτων και δ) Περί μυστικής θεολογίας, καθώς και διάφορες ακόμα επιστολές.
Η Αγία Εκκλησίας μας, στη Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως του 531-532 μ.Χ., χαρακτήρισε τα συγκεκριμένα κείμενα, ως νόθα και ψευδεπίγραφα, χωρίς όμως να τα απορρίψει, καθότι περιέχουν πλούτο θεολογίας.
Η χρήση όμως του ονόματος του Αγίου Διονυσίου από τους συγγραφείς του κειμένου, υποδηλώνουν τον σεβασμό την βαρύτητα και τον σεβασμό που ενέπνεε το όνομα του Αγίου Διονυσίου
Στὸν ἅγιο Διονύσιο τὸν Ἀρεοπαγίτη ἀποδίδεται μία συλλογὴ συγγραμμάτων, τὰ ὁποῖα συντέθηκαν μὲ ἰδιότυπο τρόπο, καὶ ἐκτάθηκαν σὲ συναφὲς σύστημα σκέψεων καὶ ἰδεῶν.
Ὅπως παρατηρεῖ ὁ π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ «ἕως τῶν χρόνων τῆς Ἀναγεννήσεως, τὸ ὅτι συγγραφεὺς ἦτο ὁ Ἀρεοπαγίτης ἐπιστεύετο γενικῶς τόσον εἰς τὴν Ἀνατολὴν ὅσον καὶ εἰς τὴν Δύσιν» (Γ. Φλωρόφσκυ, Ψευδο-Διονυσίου ἔργα, ἄρθρον στὴ Θρησκευτικὴ καὶ Ἠθικὴ Ἐγκυκλοπαίδεια, 12ος τόμος, στήλη 473). Ὡστόσο ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς ἐμφάνισης τῶν συγγραμμάτων διατυπώθηκαν ἀμφιβολίες γιὰ τὴν γνησιότητά τους.
Ὅπως παρατηρεῖ ὁ ἀνωτέρω μνημονευθεὶς π. Γεώργιος Φλορόφσκυ, «κατὰ τοὺς νεώτερους χρόνους, ἥ τε γνησιότης καὶ ἡ παραδεδομένη χρονολογία τῶν Ἀρεοπαγιτικῶν ἐδοκιμάσθησαν κριτικῶς πρῶτον ὑπὸ τοῦ Λαυρεντίου (1457), ἰδίως δὲ ὑπὸ τοῦ Ἐράσμου (1504).
Οὐδεμία ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι τὰ Ἀρεοπαγητικὰ δὲν ἐναρμονίζονται μὲ τὴν συνάφειαν τῆς ἀποστολικῆς περιόδου» (Γεωργίου Φλορόφσκυ, Ψευδο-Διονυσίου ἔργα, ἔ.ἀ., στήλη 474).
Ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης τιμάται σήμερα ως προστάτης άγιος των δικαστικών, αλλά και ως πολιούχος, προστάτης και έφορος της πόλεως των Αθηνών με σχετικό διάταγμα του 1936, αφού στο περιώνυμο «κλεινόν άστυ» με την ένδοξη εκκλησιαστική ιστορία και τη μακρόχρονη αγιολογική παράδοση ο επιφανής αυτός Άγιος του 1ου μ.Χ. αιώνα γεννήθηκε και μαρτύρησε, αλλά και εποίμανε τον λαό των Αθηνών με πολλή ταπείνωση και αφοσίωση.
Γι’ αυτό και αναδείχθηκε πανευκλεής και φιλόστοργος ποιμενάρχης της Αποστολικής Εκκλησίας των Αθηνών με πλούσια ποιμαντική και ιεραποστολική δράση.
Το όνομα του Αγίου φέρει σήμερα γνωστός πεζόδρομος στο κέντρο των Αθηνών, ευρισκόμενος περιμετρικά της Ακροπόλεως και κάτω από τον βράχο του Αρείου Πάγου, πλησίον του οποίου υπήρχε ναός επ’ ονόματι του Αγίου, ο οποίος καταστράφηκε ολοσχερώς από τον φοβερό σεισμό της 1ης Ιουλίου 1651.
Μικρός ναός επ’ ονόματι του Αγίου υπήρχε και στο Κολωνάκι των Αθηνών, ο οποίος κτίσθηκε μεταξύ των ετών 1880-1886. Το 1900 κατεδαφίσθηκε και στη θέση του θεμελιώθηκε νέος μεγαλύτερος και περικαλλέστερος ναός. Η ανέγερσή του καθυστέρησε για πολλά χρόνια και οι εργασίες ανεγέρσεως ξεκίνησαν το 1925. 
Ο ναός είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος με μεγάλο τρούλο, ακολουθεί τον ρυθμό του νεομπαρόκ, και χαρακτηρίζεται για τα νεοκλασικά στοιχεία στο εξωτερικό του. Τα σχέδιά του έγιναν από τον αρχιτέκτονα και βυζαντινολόγο Αναστάσιο Ορλάνδο, που είχε και την επίβλεψη της ανέγερσής του, η οποία ολοκληρώθηκε με τη συμβολή του αρχιτέκτονα Δημητρίου Φιλιππάκη.
Για τη διακόσμηση του ναού εργάσθηκαν ορισμένοι από τους πιο σπουδαίους Έλληνες καλλιτέχνες της εποχής, όπως ο ζωγράφος Σπύρος Βασιλείου, που έχει κάνει την αγιογράφηση, ο Σωτήριος Βάρβογλης και ο Στέφανος Ξενόπουλος, που έχουν φιλοτεχνήσει τα μωσαϊκά, και ο Θεοφάνης Νομικός, ένας από τους καλύτερους ξυλογλύπτες, που έχει κατασκευάσει τα ξυλόγλυπτα.
Τη γενική επίβλεψη του εσωτερικού και του εξωτερικού διακόσμου είχε ο αρχιτέκτονας Γεώργιος Νομικός, αδελφός του Θεοφάνη. Δημιούργημα δικό τους είναι και ο μοναδικός στην Ελλάδα εντυπωσιακός ξυλόγλυπτος πολυέλαιος του ναού. Πολλά από τα θρησκευτικά αντικείμενα τέχνης του ναού είναι δωρεές εύπορων Αθηναίων.
Ο ναός αποπερατώθηκε το 1931 και στις 24 Μαΐου 1931 τελέσθηκαν με κάθε επισημότητα τα εγκαίνιά του από τον αοίδιμο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρυσόστομο Παπαδόπουλο (…+22 Οκτωβρίου 1938).
Σήμερα ο ευρισκόμενος επί της οδού Σκουφά 34 στην ιστορική αθηναϊκή συνοικία του Κολωνακίου μεγαλοπρεπής ιερός ναός του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, ο οποίος ιστορήθηκε από τον επιφανή ζωγράφο Σπύρο Βασιλείου κατά τα έτη 1935-1939, αποτελεί ευλαβικό σημείο αναφοράς και προσκύνησης για τους κατοίκους των Αθηνών, αλλά και το επίκεντρο των λατρευτικών εκδηλώσεων προς τιμήν του πολιούχου και προστάτου αγίου της πόλεως.
* * *
Μέρη της Κάρας του Αγίου βρίσκονται στις Μονές Δοχειαρίου και Σίμωνος Πέτρας Αγίου Όρους.
Δέρμα και δύο τμήματα του Αγίου βρίσκονται στη Μονή Διονυσίου Αγίου Όρους.
Άκρο μικρού δακτύλου με σάρκα του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Παντοκράτορος Αγίου Όρους.
Αποτμήματα του Αγίου βρίσκονται στις Μονές Γρηγορίου Αγίου Όρους, Οσίου Διονυσίου Λιτοχώρου Πιερίας, Νταού Πεντέλης καί Βουλκάνου Μεσσηνίας.
Επιμέλεια κειμένου Χώρα Του Αχωρήτου
Πηγές:
http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/agiologion/agios_ieromartys_dionysios_areopagiths.htm
Facebook Comments