Όλοι μας έχουμε ακουστά στο Ευαγγέλιο για τον εκατόνταρχο της Σταύρωσης.
Το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης που τελείται η Ακολουθία των Αγίων Παθών, ακούμε ότι ο εκατόνταρχος αυτός ήταν ο επικεφαλής αξιωματικός της φρουράς που είχε αναλάβει τη Σταύρωση του Ιησού και των δύο ληστών, ενώ στη συνέχεια ανέλαβε και τη φύλαξη του τάφου.
Στους περισσότερους δεν είναι γνωστό ότι λεγόταν Λογγίνος. Ούτε επίσης γνωρίζουν την μετέπειτα ιστορία του και το μαρτύριο του.
Στα ορθόδοξα Ευαγγέλια, το όνομα του δεν αναφέρεται. Επειδή κατείχε το αξίωμα του Εκατόνταρχου στον ρωμαϊκό στρατό και έτσι αποκαλείται στα Ευαγγέλια. Ονοματίζεται μόνο στο απόκρυφο Ευαγγέλιο του Νικόδημου ως «Λογγίνος», η λατινική εκδοχή της ελληνικής λέξης «λόγχη».
Η ομολογία του στη Σταύρωση
Ο Άγιος Λογγίνος ο Εκατόνταρχος καταγόταν από την πόλη Σανδιάλη της Καππαδοκίας. Τελούσε υπό τις διαταγές του Ποντίου Πιλάτου από τον οποίο πήρε την εντολή να τελέσει την ποινή της Σταύρωσης του Θεανθρώπου με τους στρατιώτες του, όπως επίσης λίγο μετά και την φύλαξη του τάφου του Ιησού.
Όπως είναι γνωστό οι 12 Απόστολοι είχαν κρυφτεί σ’ ένα σπίτι στην Ιερουσαλήμ εξαιτίας του φόβου τους για τη σύλληψή τους από τους Ιουδαίους. Ο Λογγίνος όμως έμεινε κοντά στον Εσταυρωμένο. Η ψυχή του είχε συγκινηθεί πολύ από την άδικη Σταύρωση του αθώου Χριστού.
Τότε είδε να εκτυλίσσονται μπροστά στα μάτια του τα θαυμάσια και συνάμα τρομακτικά σημεία και θαύματα που έγιναν εκείνες τις στιγμές λίγο πριν και μετά το θάνατο του Κυρίου. Είδε το σκοτάδι που σκέπασε όλη τη γη, κατόπιν το σεισμό και τους τάφους που άνοιξαν και τους νεκρούς που αναστήθηκαν.
Ο Λογγίνος κυριεύθηκε από ιερό φόβο, συναισθάνθηκε την παντοδυναμία του Θεού και έπεσε στα πόδια του Εσταυρωμένου Κυρίου και με φωνή μεγάλη είπε Ἀληθῶς Θεοῦ υἱὸς ἦν οὗτος. (Κατά Ματθαίον κεφ. 27 στ. 54)
Φύλακας του τάφου και αυτόπτης μάρτυρας της Ανάστασης
Όταν ενταφιάστηκε το σώμα του Ιησού διέταξε ο Πιλάτος τον Λογγίνο να φυλάξει τον τάφο με την κουστωδία του. Μολονότι ο εκατόνταρχος είχε αγαθή γνώμη για το Χριστό και πίστεψε στη θεότητά του, όπως και το ομολόγησε στο Γολγοθά, εντούτοις υπάκουσε στην εντολή του Πιλάτου.
Κατά την Ανάσταση του Ιησού όταν ο Λογγίνος με τους στρατιώτες του ένοιωσαν το σεισμό και τον άγγελο να κατεβαίνει από τον ουρανό, με όλη τη λάμψη του και να αποτραβάει τον λίθο που σφράγιζε την είσοδο του τάφου έπεσαν όλοι κατά γης τρομαγμένοι, από το αναπάντεχο αυτό θαύμα και βλέποντας τον Ιησού να βγαίνει ολοζώντανος μέσα στη θεϊκή του δόξα, η συγκίνησή του έγινε πλέον θρησκεία.
Πίστεψε ο Λογγίνος και οι στρατιώτες του ότι είναι Θεός αληθινός και όταν πλησίασαν τον τάφο και είδαν μόνο το σάβανο μέσα φώναξαν Ἀληθῶς Θεοῦ υἱὸς ἦν οὗτος, όπως και ο Λογγίνος το είπε στο Γολγοθά.
Η συκοφάντηση της Ανάστασης και η δωροδοκία των φρουρών και η στάση του Λογγίνου
Μετά το θαυμαστό άνοιγμα του Τάφου και τη βεβαίωση των φρουρών, περί της Αναστάσεως του Κυρίου, έτρεξαν μερικοί από αυτούς και ανήγγειλαν τα γενόμενα στους Αρχιερείς.
Εκείνοι δε, επειδή θεώρησαν μεγάλη ντροπή τους την Ανάσταση του Χριστού, έκαναν αμέσως με τους Πρεσβυτέρους συμβούλιο και για να σκεπάσουν το σφάλμα τους σκέφθηκαν την δωροδοκία.
Έδωκαν στου φρουρούς αρκετά χρήματα να συκοφαντήσουν την Ανάσταση και να διαδώσουν, ότι οι μαθητές του πήγαν κρυφά τη νύχτα, την ώρα που αυτοί κοιμούνταν και έκλεψαν το σώμα του Χριστού. Αυτά, λοιπόν, διεκήρυξαν οι στρατιώτες της κουστωδίας. Αλλά, πως ήταν δυνατό να είναι όλοι συγχρόνως κοιμώμενοι, όταν γνώριζαν ότι, μια τέτοια αμέλεια ο Ρωμαϊκός Νόμος την τιμωρούσε με θάνατο; Και, το σπουδαιότερο. Πως η σκηνή αυτή μαρτυρείται από ανθρώπους, που υποτίθεται κοιμούνταν;
Ο πιστός Λογγίνος όμως δεν έλαβε κανένα αργύριο, αλλ” ούτε και θέλησε να ενδώσει στις πιέσεις των Προεστώτων Ιουδαίων. Απεναντίας, με παρρησία έλεγξε την συκοφαντία των Εβραίων και κήρυξε ότι ο Χριστός είναι Θεός αληθινός και ανέστη εκ νεκρών. Ο Κύριος όμως, τον Οποίον ομολόγησε ως Θεό, επεφύλαξε στον αγαθό Εκατόνταρχο και άλλη τιμή. Την τιμή του μαρτυρίου υπέρ αυτού.
Ο Άγιος Λογγίνος ο Εκατόνταρχος
Η παραίτηση του από το Ρωμαϊκό στρατό και η καταδίκη του σε θάνατο
Αυτά, όταν τα έμαθαν ο Πιλάτος, οι Αρχιερείς και το Συνέδριο των Ιουδαίων, έστρεψαν κατά του Λογγίνου όλο το μίσος που είχαν κατά του Χριστού και ζητούσαν ευκαιρία να τον θανατώσουν. Ο Εκατόνταρχος, μόλις πληροφορήθηκε από ένα φίλο του το σχέδιο των Ιουδαίων και για να απαλλαγεί, όσο το δυνατόν νωρίτερα απ” αυτούς, τους φθονερούς και δολοφόνους, απορρίπτει τη ζώνη και τη χλαμύδα, περιφρονεί το αξίωμά του, απαρνείται τους συναδέλφους του, τους συνεργάτες του, τους συγγενείς και τους φίλους του και πηγαίνει στην πατρίδα του, την Καππαδοκία σε ένα κτήμα πατρογονικό του, μαζί με δύο στρατιώτες της συνοδείας του που πίστευσαν στον Χριστό και έκτοτε ζούσαν μια ζωή ασκητική και ατάραχη.
Εκεί, λοιπόν, γίνεται – μετά των συντρόφων του – κήρυκας των παραδόξων και θαυμασίων του Χριστού και άλλος απόστολος. Κηρύττει όσα έζησε κατά την Σταύρωση και Ανάσταση. Ομολογεί τον Χριστό Υιό του Θεού. Η ομολογία του διαδόθηκε σχεδόν σ” όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Χωρίς φόβο κηρύττει, ότι ο Εσταυρωμένος Ιησούς είναι Θεός αληθινός.
Αυτό, όταν το έμαθαν οι Ιουδαίοι, όχι μόνο θορυβήθηκαν, αλλά και ξέσπασαν το μίσος τους για το Χριστό εναντίον του. Μαζεύτηκαν και κατάφεραν τον Πιλάτο να γράψει κατηγορίες για τον Λογγίνο προς τον Αυτοκράτορα της Ρώμης Τιβέριο.
Ο Πιλάτος ανέφερε, ότι ο Λογγίνος περιφρόνησε το αξίωμά του και την πίστη του και κήρυττε έναν άνθρωπο Ιησού Χριστό για βασιλέα αιώνιο, παρέσυρε στη γνώμη αυτή τους περισσοτέρους από τους Καππαδόκες. Οι Ιουδαίοι, μαζί με την επιστολή προς τον Τιβέριο, έστειλαν και χρυσάφι για να τον πείσουν να καταδικάσει το Λογγίνο σε θάνατο.
Δεν πέρασε πολύς καιρός και φτάνει από τη Ρώμη η απάντηση με το πρόσταγμα του Τιβέριου. Να τιμωρηθεί με θάνατο ο Λογγίνος, ως εχθρός της Αυτοκρατορίας. Μια και δυο σηκώνεται ο Πιλάτος και ορίζει τους στρατιώτες που θα πάνε στη Καππαδοκία να εκπληρώσουν τη διαταγή και να φέρουν στην Ιερουσαλήμ το κεφάλι του Εκατόνταρχου.
Και μαζί με τον Εκατόνταρχο, πρόσταξε ο Πιλάτος να αφανιστούν κι οι δύο σύντροφοι, που είχαν παρατήσει μαζί με το Λογγίνο το στρατιωτικό αξίωμα και κήρυτταν εκεί, όπως κι αυτός, το Χριστό.
O Λογγίνος κατά τη Σταύρωση του Κυρίου, λεπτομέρειες από πίνακες του Γάλλου ζωγράφου Τζέημς Τισό (1890)
Η φιλοξενία των δημίων του
Κινήσανε οι αποσταλμένοι της εξουσίας και εξετάζανε τα μέρη, γυρεύοντας να βρουν το Λογγίνο και ρωτώντας πού ζει. Και μαθαίνοντας πως τραβήχτηκε στο πατρικό χωριό του, πήρανε βιαστικά το δρόμο του χωριού εκείνου. Και πορεύονταν μυστικά, αναζητώντας το Λογγίνο και ρωτώντας γι’ αυτόν σα να του φέρνανε μήνυμα χαρμόσυνο και τιμές.
Έτσι, το θέλημα του Θεού ήταν, ν’ ανταμώσουν οι στρατιώτες του Πιλάτου το Λογγίνο στην άκρη του χωριού. Και κείνος, καθώς ήτανε γεμάτος από Άγιο Πνεύμα, τους γνώρισε και κατάλαβε τί θέλανε. Σηκώθηκε να τους καλωσορίσει, τους μίλησε με αγάπη λόγια εγκάρδια και προσφέρθηκε να τους υπηρετήσει, χωρίς να γνωρίζουν ποιος τους φιλοξενούσε. Ο Λογγίνος έπειτα ενημέρωσε τους δύο πρώην στρατιώτες του να έρθουν στο σπίτι του καθώς και να τους προετοιμάσει για το μαρτύριό τους.
Η Σταύρωση και η Ανάσταση, αυτόπτης μάρτυρας των οποίων έγινε ο Άγιος Λογγίνος
Η αποκάλυψη του στους δημίους και η αποκεφάλισή του
Αφού τους φιλοξένησε ένα βράδυ, το επόμενο πρωί κι αφού ο Λογγίνος με τους δύο φίλους του προσευχήθηκαν για την επερχόμενη ώρα της θυσίας τους και στη συνέχεια τους αποκάλυψαν ποιοι ήταν και για ποιο λόγο εκείνοι είχαν έρθει.
Αρχικά οι απεσταλμένοι των Ιουδαίων δίστασαν, πώς θα μπορούσαν να κάνουν ένα τόσο μεγάλο κακό σε αυτόν που τους φιλοξένησε.
Εκείνος όμως και οι δύο φίλοι ήταν έτοιμοι να θυσιαστούν για το Χριστό και αφού τους έπεισαν να κάνουν αυτό για το οποίο είχαν έρθει τους αποκεφάλισαν και τους τρεις. Την τίμια κεφαλή του Εκατόνταρχου οι στρατιώτες την πήγανε στον Πιλάτο, μαρτυρία του θανάτου.
Κι οι Ιουδαίοι βγάλανε απόφαση και την πετάξανε έξω από την πόλη στα σκουπίδια. Κι έμεινε η κεφαλή πεταμένη πέρα από τα τείχη, ώσπου τη σκεπάσανε ολότελα τα χώματα και τα σκουπίδια της πόλεως. Ο Κύριος όμως δεν άφησε την τιμία κεφαλή να μείνει εκεί περιφρονημένη στην κοπριά που την έριξαν. Την φύλαξε αόρατη και την προστάτευε από το βρωμερό μέρος που την έριξαν.
Χήρα ανευρίσκει την τιμία κεφαλή του Μάρτυρα, μετά από όνειρο
Μία γυναίκα χήρα ήταν τυφλή και είχε μικρή παρηγορία στη χηρεία της και την τυφλότητά της ένα γυιό μονάκριβο. Αυτή, λοιπόν, είχε στο Θεό μεγάλη πίστη και ευλάβεια. Γι’ αυτό, μίαν ημέρα πήρε το ραβδί της και με οδηγό το γιο της έφυγε για τα Ιεροσόλυμα να προσκυνήσει τον Πανάγιο Τάφο. Ήλπιζε, ότι ο Δεσπότης Χριστός, ως παντοδύναμος που είναι, θα την ελυπείτο και θα της έδινε το φως της.
Όταν έφθασε στους Αγίους Τόπους, επήρε χώμα και με ευλάβεια το έβαλε επάνω στα μάτια της. Δυστυχώς όμως, δεν αποκαταστάθηκε η όρασή της . Κοντά σ’ αυτή τη στενοχώρια, τη βρίσκει κι’ άλλη μεγαλύτερη συμφορά. Απρόοπτα, αρρώστησε ο γιος της, τον οποίο είχε – αντί των ματιών της – οδηγό και βοήθεια και απέθανε. Έκλαιε η ταλαίπωρη και οδυρόταν για τις συμφορές που την είχαν εύρει και έλεγε:
«Διατί, Κύριέ μου, με εγκατέλειπες τελείως την ταλαίπωρη; Εβαρύνθη εις εμέ η αγία σου χειρ και έκαμεν εις όλους παραβολήν και αισχύνονται εις εμέ οι δούλοι σου; Τάχα, εγώ μόνο αμάρτησα και δια τούτο μόνη κολάζομαι και με εστέρησες του μονογενούς μου υιού, το οποίον είχα αντί του φωτός των οφθαλμών μου; Ποία ελπίς σωτηρίας και παραμυθίας μου έμεινεν; Ώ γλυκύτατον τέκνον μου. παρηγορία του πάθους μου, τι να γίνω η ταλαίπωρος; Πώς να κυβερνηθώ χωρίς εσέ;».
Αυτά και άλλα παρόμοια μοιρολόγια, κατά τη συνήθεια των γυναικών, έλεγε η δυστυχής εκείνη γυναίκα. Καθώς ήταν κουρασμένη, από τον πόνο και τα δάκρυα, την πήρε ο ύπνος. Και, ώ του θαύματος! Βλέπει στο όνειρό της τον Άγιο Λογγίνο, ο οποίος, όχι μόνο της έδωκε κουράγιο, αλλά της υποσχέθηκε ότι θα γίνει καλά:
«Εγώ είμαι ο Λογγίνος ο Εκατόνταρχος, ο οποίος, όταν οι Εβραίοι σταύρωσαν το Χριστό και Σωτήρα μας, ομολόγησα ότι είναι Θεού Υιός και ο Πιλάτος, κατά διαταγήν του Τιβερίου, έστειλε στρατιώτες και με αποκεφάλισαν στην πατρίδα μου, την Καππαδοκία. Για να πεισθούν δε οι αιμοχαρείς Εβραίοι έφεραν την κεφαλήν μου εδώ και την έρριψαν εις την κοπριάν έξω της πόλεως. Ύπαγε, λοιπόν, εις τον τόπον αυτόν σκάλισε βαθέως εις την κοπριάν και θέλεις εύρεις την κεφαλήν μου. Έγγισον αυτήν εις τους οφθαλμούς σου και θα αναβλέψης. Τότε, θα σου δείξω και τον υιόν σου εις πόσην δόξαν ευρίσκεται και θα παρηγορηθής δια τα παθήματά σου».
Μόλις εξύπνησε η τυφλή επήγε στο τόπο που της είπε ο Άγιος, με κόπο πολύ, βοηθουμένη από άλλον, άρχισε δε με προθυμία να σκαλίζει την κοπριά με τα χέρια της. Και, ώ του θαύματος! Καθώς ερευνούσε βρήκε την τιμία κεφαλή του Αγίου Λογγίνου.
Η τιμία κεφαλή του Αγίου θαυματουργεί
Η χαρά της τυφλής ήταν πολύ μεγάλη. Κατασυγκινημένη ακούμπησε την τιμία κεφαλή, όπως της είπε ο Άγιος στον ύπνο της, στα μάτια της και αμέσως ανέβλεψε. Ο ατίμητος αυτός θησαυρός έλαμπε σαν αστέρι υπέρλαμπρο. Ασπαζόταν, λοιπόν, και κατεφίλει – με θερμότατα δάκρυα – την τιμία κεφαλή του Μάρτυρα Λογγίνου.
Δοξολογούσε το Θεό, διότι της έδωκε το φως της και ευχαριστούσε τον Άγιο για τη βοήθειά του. Έπειτα, αφού εκαθάρισε με επιμέλεια την τιμία κεφαλή του Αγίου, την άλειψε με μύρα και επέστρεψε στο σπίτι της, έχοντας προστασία, συντροφιά και ευλογία ένα τέτοιο πολύτιμο μαργαρίτη.
Κατά την επομένη νύχτα φάνηκε πάλι στον ύπνο της ο Μάρτυρας, κρατώντας το γιό της στην αγκαλιά του, σαν παιδί του. Ήταν δε ο γιός της ντυμένος με πλούσια ενδύματα γάμου και χαρούμενος.
Τότε, της είπε ο Άγιος. «Ιδέ τον υιόν σου, δια τον οποίον εθρήνεις, πόσην απόλαυσιν εύρε, μη λυπήσαι λοιπόν, αλλά χαίρε, ότι ο Θεός τον αξίωσε της Βασιλείας Του και μου τον έδωκε συνοδείαν, να μη αποχωρισθή ποτέ από εμέ. Λάβε, λοιπόν, την κεφαλήν μου και το λείψανον του υιού σου και θάψον εις ένα τάφον αμφότερα, ευχαρίστει δε τον Κύριον, όστις τον ανέπαυσεν εις τόσην δόξαν και ευφροσύνην αιώνιον».
Αυτά, μόλις άκουσε η γυναίκα, έβαλε σε θήκη την κεφαλή του Μάρτυρα και το λείψανο του γιού της και τα μετέφερε στην πατρίδα του αγίου, την Καππαδοκία, στην κωμόπολη Σανδιάλη. Παραδόξως και αυτή έπαθε το ίδιο, που έπαθε και ο Σαούλ. Διότι , καθώς εκείνος ζητούσε τους όνους του πατέρα του και βρήκε – παρ’ ελπίδα – βασιλεία, έτσι κι΄ αυτή, καθώς ζητούσε να απολάβει το φως των ματιών της και αυτό έλαβε και θερμόν προστάτην τον Άγιον Λογγίνο βρήκε.
Μετά ταύτα, έκτισε Εκκλησία προς τιμή του Αγίου και αποθησαύρισε σε αυτή την ιερά κεφαλή του Μάρτυρα. Έτσι, απόκτησε για τον εαυτό της, αλλά και για όλους τους συμπατριώτες της Χριστιανούς πηγή ιαμάτων. Στις ευχαριστίες που ανέπεμπε προς τον Θεό, έλεγε:
«Τώρα εγνώρισα πόσων αγαθών αξιούνται όσοι αγαπώσι τον Κύριον»! Οφθαλμούς εζήτουν σώματος, εγώ δε και τους του πνεύματος έλαβον, ελυπούμην δια την ζημίαν του τέκνου μου και είδα αυτό εις δόξαν μεγάλην, συγκληρονόμον των Αγίων, πλησίον Θεού παριστάμενον, συναυλιζόμενον μετά των Προφητών και των Μαρτύρων και μετά του Εκατοντάρχου Λογγίνου, ενδεδυμένους λαμπρότατα και ψάλλοντας ομού ωδήν επινίκιον, λέγοντες την ιεράν εκείνην φωνήν. «Αληθώς Θεού Υιός ήν ούτος (Ματθ. κζ’ 54) και έστι και έσται η Βασιλεία Αυτού αιώνιος και η δεσποτεία Αυτού ατελεύτητος. Αυτώ η δόξα εις τους αιώνας. Αμήν».
Παρεκκλήσιο του Αγίου στο Ναό της Αναστάσεως.
Εντός του πανθαυμάστου κτιριακού συγκροτήματος του Πανιέρου Ναού της Αναστάσεως, όπου ο Ιερός Γολγοθάς και ο ζωηφόρος Πανάγιος Τάφος, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων ανήγειρε προς τιμήν του αγίου Λογγίνου, ακριβώς όπισθεν του Ιερού του ναού των Ορθοδόξων, παρεκκλήσιο.
Το παρεκκλήσιο ανήκει στους Ορθοδόξους και μέσα σ’ αυτό φυλάσσεται μέρος από τα κομμάτια του Γολγοθά, που κόπηκαν για την ανοικοδόμηση του Ναού της Αναστάσεως το έτος 1810 μ.Χ.
Κατά μία πληροφορία, στην τοποθεσία όπου βρίσκεται το παρεκκλήσιο, ενταφιάσθηκε η τιμία κάρα του Αγίου, ενώ κατ’ άλλους, είναι η θέση στην οποία βρισκόταν ο Άγιος, όταν θαυματουργικά πετάχθηκε στον «πάσχοντα οφθαλμό του» σταγόνα αίματος – κατά τη Σταύρωση του Κυρίου – και τον εθεράπευσε (κατά τον αείμνηστο ιεροκήρυκα Δημ. Παναγόπουλον).
Οι προσκυνητές του Πανιέρου Ναού της Αναστάσεως δε χάνουν και την ευκαιρία να προσέλθουν και στο παρεκκλήσιο του Αγίου Λογγίνου. Θα σταθούν με ευλάβεια και ταπείνωση και θα ζητήσουν στη δέησή τους να αποκτήσουν και αυτοί, αν όχι το θριαμβευτικό μαρτύριό του, τουλάχιστον τα χάρισμα της καλής ομολογίας.
Ανέγερση ναϋδρίου επ’ ονόματι του Αγίου.
Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε ότι, με ιδιαιτέρα χαρά – ο ευσεβής Ελληνικός λαός – πληροφορήθηκε από το περιοδικό «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΣΠΙΘΑ» (φύλλο 462/1988) την απόφαση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου να ανεγείρει ναΰδριο προς τιμήν του Αγίου Λογγίνου, του Εκατοντάρχου, στο χωριό Πύργοι – Εορδαίας, το οποίο κατά την εποχή της κατοχής είχε 318 νεκρούς – μάρτυρες, σφαγιασθέντες από τις χιτλερικές ορδές. Το ναΰδριο αυτό θα είναι μοναδικό στην Ελλάδα επ’ ονόματι του γενναίου τούτου Ομολογητού της πίστεώς μας και των συμμαρτυρησάντων δύο στρατιωτών του.
Επίσης, πρέπει να γνωρίσουμε προς τους ευσεβείς αναγνώστες, ιδία δε προς τους φιλακολούθους, ότι ο Οσιολογιώτατος π. Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης, Υμνογράφος της Εκκλησίας μας το έτος 1987 συνέταξε στο Άγιον Όρος, εις τον γενναίον τούτον Ομολογητήν και Μάρτυρα Ασματική Ακολουθία μετά Παρακλητικού Κανόνος.
Ο Άγιος Λογγίνος ο εκατόνταρχος είναι προστάτης άγιος των εξωτερικών φρουρών των Φυλακών και των σωφρωνιστικών υπαλλήλων. Η μνήμη του εορτάζεται κάθε χρόνο στις 16 Οκτωβρίου.
Πηγές:
https://www.impantokratoros.gr/41F037EB.el.aspx, Εκδόσεις “Ορθόδοξος Κυψέλη”, ο Οσιος Φιλόθεος της Πάρου
https://antexoume.wordpress.com/2013/10/16/άγιος-λογγίνος-ο-εκατόνταρχος-της-στα/
http://rethemnosnews.gr/2016/04/ο-άγιος-λογγίνος-ο-εκατόνταρχος-του-γι/ Γιώργος Λινοξυλάκης, με πηγή: Ο Άγιος Λογγίνος ο Εκατόνταρχος, Αρχιμανδρίτου Χαραλάμπους Βασιλόπουλου, εκδόσεις Ορθόδοξος Τύπος Αθήνα 1997
Facebook Comments