Η Ορθόδοξη Εκκλησία καταλαβαίνει τον εαυτό της σαν μια συνεχή γιορτή. Χαίρεται και γιορτάζει την Ανάσταση του αρχηγού της Ιησού Χριστού και χαίρεται μαζί με τους Αγγέλους, με την Παναγία Θεοτόκο και με όλους τους Αγίους. Έχει ένα πλήθος από γιορτές σε όλες τις ημέρες του χρόνου και τις γιορτάζει συνήθως με την τέλεση της Θείας Λειτουργίας ή άλλων Ιερών Ακολουθιών. Όλες οι γιορτές εντάσσονται σε δυο μεγάλους κύκλους: τις κινητές, δηλ. εκείνες που δεν έχουν σταθερή ημερομηνία (όπως π.χ. το Πάσχα) και τις ακίνητες, δηλ. εκείνες που γιορτάζονται σε σταθερή ημερομηνία (όπως π.χ. τα Χριστούγεννα). Ωστόσο ο κυριώτερος διαχωρισμός των εορτών είναι ανάμεσα σε Δεσποτικές και Θεομητορικές. Ας δούμε τι σημαίνει αυτό.
Οι Δεσποτικές εορτές
Ένας εκκλησιαστικός συγγραφέας γράφει: «Αφού ο Δημιουργός συνέδεσε τη ζωή μας με λύπες και φροντίδες, μας έδωσε και κάποιες ευκαιρίες αναψυχής και παρηγοριάς ορίζοντας τις θείες εορτές. Τα θέματα των εορτών αυτών μας υπενθυμίζουν τις θείες δωρεές, αλλά και προμηνύουν την κατάργηση κάθε λύπης». Οι εορτές λοιπόν είναι ευκαιρίες πανηγυρισμού και ευφροσύνης πνευματικής και υλικής, και ταυτόχρονα τιμής των γεγονότων που γιορτάζομε, που ξαναζούμε, που κάνομε σύγχρονα.
Από τις εορτές της Εκκλησίας ονομάζομε Δεσποτικές, εκείνες που συνδέονται με τα λυτρωτικά γεγονότα της ζωής του Ιησού Χριστού και μας θυμίζουν «τους ποταμούς των χαρίτων και ευεργεσιών, τους οποίους εξέχεεν εις τον κόσμον ο Μονογενής Υιός του Θεού δια της ενσάρκου Του οικονομίας» (Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης). Δηλαδή είναι όλες εκείνες οι χριστιανικές εορτές που είναι αφιερωμένες στην ανάμνηση και τον επίγειο βίο του Ιησού Χριστού.
Δεσποτικές εορτές είναι τα Χριστούγεννα, η Περιτομή, η Υπαπαντή, τα Θεοφάνεια, η Μεταμόρφωσις, η είσοδος του Χριστού στα Ιεροσόλυμα μετά βαΐων και κλάδων, τα Άγια Πάθη, η Ανάστασις, η Ανάληψις, η Πεντηκοστή, η εορτή του Αγίου Πνεύματος και η Ύψωσις του Τιμίου Σταυρού.
Οι Δεσποτικές εορτές αποτελούν τον κεντρικό άξονα της λατρευτικής ζωής μας. Η Εκκλησία τελώντας τις εορτές αυτές ξαναζεί τα λυτρωτικά γεγονότα σαν ένα αιώνιο παρόν. Και οι πιστοί καθώς τα ξαναζούν και τα εορτάζουν προσελκύουν τη θεία Χάρι και αγιάζονται. Οι ψυχές τους γεμίζουν ευγνωμοσύνη, κατάνυξι και ελπίδα των ουρανίων. Και όταν φεύγουν από τον τόπο της λατρείας μεταφέρουν μέσα τους αυτές τις εμπειρίες, που διαποτίζουν ολόκληρη τη ζωή τους.
Δώρα του Θεού οι Δεσποτικές εορτές. Δώρα που θα αξιοποιηθούν αν τα γιορτάζωμε χριστιανοπρεπώς, «μη εν ζύμη παλαιά, μηδέ εν ζύμη κακίας και πονηρίας, αλλ’ εν αζύμοις ειλικρίνειας και αληθείας» (Α’ Κορ. ε’ 8).
Το νόημα και τα διδάγματα της κάθε μιας Δεσποτικής εορτής θα γνωρίσωμε στις σελίδες που ακολουθούν.
Οι Θεομητορικές εορτές
Ο Πανάγαθος Θεός «ουκ ευδοκεί επί απωλεία ανθρώπων, αλλά θέλει πάντας σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν». Γι’ αυτό και όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, ο Υιός και Λόγος του Πατρός «έκλινεν ουρανούς και κατέβη» και «σαρξ εγένετο». Έγινε άνθρωπος, για να κάνη τον πεπτωκότα άνθρωπο θεό κατά χάριν. Ήθελε όμως ο Κύριος να έχη και η ανθρωπότητα συμμετοχή στο σωτηριώδες έργο του Τριαδικού Θεού. Διότι, εφ’ όσον η καταδίκη των ανθρώπων οφειλόταν στην κατάχρησι της Θεόσδοτης ελευθερίας που έκαναν οι πρωτόπλαστοι και εν συνεχεία όλοι οι απόγονοί τους, έπρεπε να προσφέρη ο άνθρωπος τη θεληματική υποταγή της ελευθερίας του στο Δημιουργό σαν συμμετοχή στο έργο της σωτηρίας. Αυτό έγινε στο πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου. Όταν ο Αρχάγγελος Γαβριήλ της εμήνυσε, ότι θα γίνη η γέφυρα μεταξύ ουρανού και γης για να κατέβη και σαρκωθή ο Λόγος του Θεού, εκείνη συγκατατέθηκε απλά, υποτάσσοντας θεληματικά την ελευθερία της στον Κύριο: «Ιδού η δούλη Κυρίου. γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου». Έτσι η Θεοτόκος έγινε «αιτία της των πάντων Θεώσεως». Γι’ αυτό και την τιμάμε ιδιαίτερα και της αφιερώνουμε σειρά ολόκληρη εορτών, που τις λέμε Θεομητορικές εορτές.
Κατά τις εορτές αυτές φέρνομε στο νου μας τη σεπτή μορφή της Υπεραγίας Θεοτόκου και εμπνεόμαστε από το υπέροχο παράδειγμα αρετής εκείνης που την μακαρίζουν όλες οι γενεές και την τιμούν οι άγγελοι και οι Αρχάγγελοι σαν «τιμιωτέραν των Χερουβείμ και ενδοξοτέραν των Σεραφείμ».
Ακόμη την παρακαλούμε να μεταφέρη τα αιτήματά μας στον Υιό και Θεό της, όπως τότε στο γάμο της Κανά που γεμάτη κατανόησι για το πρόβλημα των νεονύμφων είπε στον Κύριο: «Οίνον ουκ έχουσι». Και γνωρίζομε ότι η Παναγία θα μας ακούση, γιατί είναι μητέρα μας, από τότε που ο σταυρωμένος Υιός της την έδειξε με το βλέμμα στον Ιωάννη -και άρα σε κάθε μαθητή Του κάθε εποχής- και είπε: «Ιδού η μήτηρ σου».
Επίσης κατά τις Θεομητορικές εορτές δεχόμαστε μέσα από τα μηνύματα των εορτών αυτών και την προτροπή της Παναγίας, να υπακούμε στον Κύριο. «Ό,τι αν λέγη υμίν ποιήσατε», είπε κάποτε στους υπηρέτες η Θεοτόκος. Το ίδιο λέει και σε μας. Έτσι τιμώντες με τις εορτές της την Θεομήτορα οδηγούμαστε προς τη λατρεία του Σωτήρος μας, πράγμα στο οποίο αποβλέπουν οι Θεομητορικές εορτές.
Θεομητορικές εορτές είναι ο Ευαγγελισμός (25 Μαρτίου), της Ζωοδόχου Πηγής (Παρασκευή της Διακ/σίμου), η Κατάθεσις της Τιμίας Εσθήτος της Υπεραγίας Θεοτόκου (2 Ιουλίου), η Κοίμησις της Θεοτόκου (15 Αυγούστου), η Κατάθεσις της Τιμίας Ζώνης της Υπεραγίας Θεοτόκου (31 Αυγούστου), το Γενέσιον της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου), η Αγία Σκέπη της Θεοτόκου (28 Οκτωβρίου), τα Εισόδια της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου), η Σύναξις της Υπερ. Θεοτόκου (26 Δεκεμβρίου).
Οι θεομητορικές εορτές δεν αποτελούν απλώς εορτολογική κατηγορία, αλλά συνιστούν μία από τις προσφιλέστερες πτυχές της ορθοδόξου Λατρείας. Σχετιζόμενες με τα γεγονότα της ζωής ενός από τα ιερότερα πρόσωπα στην ιστορία της Εκκλησίας, οι εορτές της Θεοτόκου βιώνονται – ακόμα και από εκείνους, οι οποίοι έχουν χαλαρά ή και σχεδόν μηδαμινή σχέση με την πίστη στο Θεό – ως ο εορτασμός της “Μητέρας” του κάθε ανθρώπου.
Έρευνα, συγκέντρωση, επεξεργασία, επιμέλεια και παράθεση υλικού Χώρα Του Αχωρήτου
Πηγές :
http://www.public.gr/product/oi-theomitorikes-eortes-sti-latreia-tis-ekklisias/prod580582pp/
http://www.agiosandreas.de/paradosi/katixisis/giortes
\http://www.impantokratoros.gr/despotikes_theomhtorikes_eortes.el.aspx, ΔΕΣΠΟΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ, Πρωτοπρεσβυτέρου ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΟΥΛΤΟΥ
|
Facebook Comments